(for an English version see here) | (para una versión en español ver aquí)
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝ – v 3.0
Η Συμμαχία των Κοινών είναι μία κοινωνική συμμαχία ατόμων και εγχειρημάτων, που συνδυάζει την πολιτική με την παραγωγή. Είναι μια συμμαχία των εγχειρημάτων / κινημάτων τόσο των Κοινών όσο και της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) με αυτονομία δομών, αποφάσεων και δράσης. Αποτελεί η ίδια κοινό κτήμα για τα άτομα, τα εγχειρήματα, τις κοινωνικές ομάδες και τα κινήματα που την απαρτίζουν.
Ποιοι είμαστε
Οι άνθρωποι που συγκροτούμε τη Συμμαχία των Κοινών δεν αποτελούμε ούτε επιδιώκουμε να αποτελέσουμε μια ομοιόμορφη κοινότητα. Προερχόμαστε από διαφορετικές αφετηρίες, πορείες και κοσμοθεωρήσεις. Προσεγγίζουμε τα κοινά από διαφορετικές σκοπιές, εμπειρίες και πρακτικές, όπως αυτές της προσωπικής μας διάθεσης για μοίρασμα και συνεργασία, της προσωπικής και συλλογικής δημιουργικότητας, της παροχής ίσων ευκαιριών, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας, της πολιτικής συμμετοχής και της δημοκρατίας, της απόρριψης κάθε αυθαίρετης εξουσίας, της εναντίωσης στην εκμετάλλευση, της οικολογίας, του αντι-ρατσισμού, του φεμινισμού και της κριτικής στην πατριαρχία. Αξιολογούμε τη διαφορετικότητά μας αυτή ως θεμελιώδες χαρακτηριστικό και στοιχείο ενδυνάμωσης της Συμμαχίας.
Μας ενώνει όμως η επιθυμία για από κοινού ενεργοποίηση. Έτσι, κάποιοι από εμάς οργανώσαμε συναντήσεις, φεστιβάλ όπως το Commonsfest, συνέδρια και εργαστήρια για τη συνεργασία, την παραγωγή, το περιβάλλον, την καινοτομία, τη δικτύωση κοινωνικών εγχειρημάτων. Άλλοι συμμετέχουμε σε αγώνες κατά των περιφράξεων αγαθών όπως το νερό, η ενέργεια, οι δημόσιοι χώροι και η γνώση. Πολλοί δίνουμε ζωή σε αυτοοργανωμένες δομές αλληλεγγύης για υγεία, τροφή, στέγη, εκπαίδευση. Αγαθά δηλαδή, στα οποία έχουν δικαίωμα όλοι. Κάποιοι κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να επηρεάσουμε την πολιτική προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης εγχειρημάτων με θετικό κοινωνικό πρόσημο. Αρκετοί έχουμε μακρόχρονη ιστορία στα κινήματα και στην πολιτική δράση από τα κάτω. Άλλοι πάλι όχι. Κάποιοι εκπροσωπούμε συγκεκριμένες παραγωγικές και κοινωνικές ομάδες, οργανώσεις, αντιλήψεις. Άλλοι πάλι εκπροσωπούμε απλά την κοινή μας ανάγκη για δημιουργία και διέξοδο από την επιβαλλόμενη κοινωνική καταστροφή. Πιο συγκεκριμένα, διέξοδο από την αποτυχία του διπόλου κράτους και αγοράς, όπως τη βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης, αλλά και πολλοί άλλοι ανά τον πλανήτη, αναζητώντας πιο βιώσιμες εναλλακτικές.
Όλοι όμως αναζητούμε διέξοδο από την λογική της ανάθεσης της οικονομίας, της πολιτικής και της ζωής μας στους ειδικούς, στους μεσάζοντες, στους επαγγελματίες πολιτικούς. Αντ’αυτού, αναζητούμε απαντήσεις και λύσεις στα καθημερινά μας προβλήματα μέσα από την ενεργή συμμετοχή, τη συλλογική γνώση και τη στήριξη της ανθρωποκεντρικής οικονομίας των κοινών.
Αντιλαμβανόμαστε τέλος τη δράση μας και την Συμμαχία των Κοινών ως κομμάτι ενός ευρύτερου κινήματος που ενεργοποιείται τοπικά αλλά συντονίζεται και ενδυναμώνεται παγκόσμια για το καλό της ανθρωπότητας. Είμαστε αλληλέγγυοι με τα σύγχρονα κινήματα για την προάσπιση και διάδοση των κοινών σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Επιθυμούμε τον συντονισμό, την δικτύωση και την προσανατολισμένη στα κοινά παραγωγή από κοινού με οποιαδήποτε άλλη κοινότητα συμβάλλει στην παραγωγή κοινών αγαθών, στοχεύοντας στην ανοιχτή χωρίς χωροχρονικούς περιορισμούς κυκλοφορία και σώρευση αξίας για τα κοινά.
Γιατί μας ενδιαφέρουν τα κοινά
Μέσα στην κρίση ένας άλλος κόσμος είναι όχι μόνο εφικτός, αλλά ήδη υπαρκτός. Σε όλη τη χώρα γεννήθηκαν πρωτοβουλίες σε κάθε πτυχή της παραγωγής και της ζωής μας. Δίκτυα διανομής παραδοσιακών σπόρων, συνεταιρισμοί αγροτών και οικοκοινότητες, οριζόντια δίκτυα αλληλεγγύης για την παροχή τροφής και αγορές χωρίς μεσάζοντες, κοινωνικά φαρμακεία και ιατρεία, κοινωνικά και συνεταιριστικά φροντιστήρια, ωδεία και παιδικοί σταθμοί, συνεταιριστικές μονάδες παραγωγής ενέργειας, κοινοτικά δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών, κινήσεις για την κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων, ανοιχτά κοινοτικά και συνεταιριστικά μέσα ενημέρωσης, κοινότητες παραγωγής ανοιχτής γνώσης και τεχνολογίας, κατειλημμένα εργοστάσια και χώροι δουλειάς, ελεύθεροι κοινωνικοί χώροι και χώροι αλληλεγγύης προσφύγων και μεταναστών, κοινωνικοί συνεταιρισμοί σε κάθε τομέα της παραγωγής και της διανομής καθώς και κινήματα υπεράσπισης και επέκτασης των κοινών.
Σκοπός μας είναι αυτόν τον κόσμο να τον ενδυναμώσουμε, να συμβάλουμε στην ωρίμανση του και να ωριμάσουμε και εμείς μαζί του, ώστε να αποτελέσει μια ρεαλιστική εναλλακτική, ενώ θα χτίζουμε μια κοινωνία προσανατολισμένη στις κοινές μας ανάγκες και επιθυμίες. Έναν κόσμο όπου η ικανοποίηση της επιθυμίας τού ενός δεν γίνεται εις βάρος του άλλου. Όπου δεν υπάρχουν νικητές ούτε ηττημένοι, γιατί αναγνωρίζουμε ότι η ευημερία μας εξαρτάται από εκείνη του συνανθρώπου. Ειδικά στην τωρινή περίοδο της γενικευμένης και συστημικής παγκόσμιας κρίσης (οικονομικής, οικολογικής, πολιτικής, αλλά πρωτίστως κρίσης των κυρίαρχων προτύπων και αξιών) επιτάσσεται η ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη και αξιοποίηση αυτού που ονομάζουμε “οικονομία των κοινών”, ως ένα ανθρωποκεντρικό, οικολογικά βιώσιμο και ορθολογικό σύστημα παραγωγικής και κοινωνικής οργάνωσης.
Με τον όρο “κοινά” εννοούμε πρακτικές κοινής παραγωγής και διαχείρισης υλικών και άυλων αγαθών στη βάση του μοιράσματος, της συνεργασίας και της δημοκρατικής συμμετοχής. Την κοινή δημιουργία και/ή διαχείριση του κοινωνικού και πνευματικού πλούτου από τις κοινότητες των δημιουργών και χρηστών του. Για εμάς τα κοινά είναι πρωτίστως η πράξη του “κοινωνείν” και οι σχέσεις κοινότητας που αυτή οικοδομεί. Νιώθουμε ως συγγενείς με τα κοινά και τις πρακτικές της ομότιμης παραγωγής και της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Η οικονομία των κοινών ήδη λειτουργεί παράλληλα με το κράτος και την αγορά, συνιστώντας όμως ταυτόχρονα και μία συνολική κοινωνική πρόταση με δυνατότητες για την υπέρβασή τους.
Γιατί η Συμμαχία των Κοινών;
Επειδή η παραγωγή και η διαχείριση αγαθών ως κοινών μπορεί να γίνει αποτελεσματικά μέσα από τη συνεργασία, τον διαμοιρασμό και με διαδικασίες συμμετοχής των πολλών προς το κοινό συμφέρον.
Το κυρίαρχο σύστημα στηριζόμενο στην αέναη κερδοφορία, βρίσκεται σε αντιπαλότητα με την οικονομία των κοινών. Περιφράσει τα βασικά κοινωνικά αγαθά, ώστε να αποκλείσει την κοινωνία από την ελεύθερη πρόσβασή της σε αυτά, για να τα διαχειριστεί το ίδιο για λογαριασμό της ή για να τα εμπορευθεί. Με την εγγενή τάση προς την αέναη οικονομική μεγέθυνση, που παγκοσμίως έχει φτάσει τα όριά της, συνεχίζει να περιφράσει και να αποκλείει από την ελεύθερη πρόσβαση αγαθά που βρίσκονται σε αφθονία από τη φύση τους (π.χ. άυλα αγαθά διανόησης). Ταυτόχρονα να ιδιοποιείται και υπερεκμεταλλεύεται τους πεπερασμένους πόρους (δάση, μεταλλεύματα, κλπ.) και προωθεί την υπερκατανάλωση των παραγόμενων υλικών αγαθών εξαντλώντας ραγδαία τους φυσικούς πόρους του πλανήτη μας.
Σε αυτόν τον παραλογισμό και τα επακόλουθα αδιέξοδα του συστήματος, η κοινωνία αντιδρά και επανασυσπειρώνεται γύρω από τα κοινά, αναπτύσσοντας και διευρύνοντάς τα. Μέσα από τις συλλογικές μας προσπάθειες στοχεύουμε να συγκροτηθούν απτά παραδείγματα της οικονομίας των κοινών σε δράση σε κάθε περιοχή της χώρας και σε κάθε κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι υπάρχει ευρύτερη επίγνωση της αξίας τέτοιων εγχειρημάτων ή και του μεγέθους που θα μπορούσαν να αποκτήσουν. Προς το παρόν, πολλά από αυτά τα εγχειρήματα αποτελούν κοιτίδες συνεργατικότητας και αλληλεγγύης σε μια κοινωνία, που προβληματίζεται αν τα κοινά αποτελούν σοβαρή πρόταση, όντας η ίδια αντιμέτωπη με επείγοντα προβλήματα διαβίωσης, με την κατάρρευση παραδοσιακών μορφών πρόνοιας καθώς και με αποπνικτικά διλήμματα από τα πάνω.
Πιστεύουμε ότι οι συζητήσεις και πρακτικές που αναπτύσσονται γύρω από τα κοινά ήδη διαμορφώνουν καινοτόμα και ελπιδοφόρα μοντέλα για μια οργανική ανάπτυξη οικονομίας και κοινωνίας σε μια βιώσιμη κατεύθυνση.
Ποιες είναι οι αρχές μας;
Ένας καινούργιος κόσμος έχει προβάλει μέσα από την κρίση και έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια προς την παραγωγή με βάση τα κοινά και την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Απέναντι στο αδιέξοδο χρηματο-κεντρικό σύστημα αντιπαραθέτει ένα νέο ανθρωποκεντρικό σύστημα αξιών που προτάσσει:
* την συνεργασία αντί για τον ανταγωνισμό,
* τον διαμοιρασμό και την αμοιβαιότητα, αντί του αποκλεισμού,
* την διάθεση των ικανοτήτων για το κοινό όφελος αντί για τον ατομισμό,
* την αλληλεγγύη αντί της αδιαφορίας και του απομονωτισμού,
* την ενεργό συμμετοχή σε συλλογικές αποφάσεις αντί για την αποδοχή ενός μέλλοντος που φτιάχνουν άλλοι για εμάς,
* την οικολογική αξία και την αειφορία αντί για την υπερεκμετάλλευση και την εξάντληση των φυσικών πόρων,
* την αυτοδιαχείριση, την αυτονομία και την αυτάρκεια.
* το δίκαιο εμπόριο χωρίς μεσάζοντες και την αλληλέγγυα αγορά.
* την υπεράσπιση των κοινών απέναντι στις περιφράξεις και την ανάδειξή τους ως βάση μιας ανάπτυξης του ανθρώπου, της φύσης και της οικονομίας.
Αυτές οι αρχές, όπως και άλλες που θα αναδειχθούν μέσα από την πρακτική των κοινών μελλοντικά, είναι ίσως πιο σημαντικές από τους ίδιους τους πόρους που καλούμαστε να παράγουμε και να διαχειριστούμε από κοινού. Με αυτή την έννοια, τα κοινά δεν είναι μόνο κοινωνικές σχέσεις γύρω από πόρους. Είναι και ένα νέο ήθος και μια πολιτική δυναμική που πηγάζει μέσα από τη δική μας ενεργή συμμετοχή στην οικονομία των κοινών, και με την πρόθεση να μετασχηματίσει και ολόκληρη την κοινωνία.
Ποιοι είναι οι Στόχοι μας;
Η Συμμαχία των Κοινών έχει τους εξής στόχους :
-Τη διεκδίκηση ως “κοινών” (όχι απλώς ως δημόσιας περιουσίας) όλων των συγκεκριμένων σχετικών με τα κοινά υποδομών μικρής και μεγάλης κλίμακας.
-Τη μελέτη και αξιολόγηση των κοινών, τη συστηματοποίηση και διάχυση της γνώσης που παράγουν και, τελικά, την εφαρμογή και τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών σε υπάρχοντα και νέα εγχειρήματα γύρω από τα κοινά.
-Τη δικτύωση και τον συντονισμό προσώπων και εγχειρημάτων που συμμετέχουν στα κοινά και την συγκρότηση κοινωνικών δομών που θα διεκδικούν έμπρακτα την εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου σε κάθε χώρο.
⁃Τη συνεργασία για την δημιουργία κοινών πόρων, τεχνικών και οικονομιοκών υποδομών υποστήριξης για τα κοινά.
-Την ενίσχυση υπαρχόντων εγχειρημάτων γύρω από τα κοινά και τη διαρκή προσπάθεια για την παραγωγή νέων μέσα από συνεργασίες και συμπράξεις όλων των ενδιαφερομένων μερών.
-Την συνεργασία με κάθε διαθέσιμη πολιτική, οικονομική επιστημονική ή κινηματική πρωτοβουλία για την συγκρότηση ενός εφαρμόσιμου σε εθνική ή υπερεθνική κλίμακα, μοντέλου παραγωγής – κατανάλωσης – διακυβέρνησης.
-Την παραγωγή λόγου και πολιτικής για την αναγνώριση της κοινωνικής αξίας των κοινών και την διάδοση των βασισμένων στα κοινά πρακτικών στην κοινωνία.
-Την υπεράσπιση και διεύρυνση των κοινών της χώρας.
-Τον συντονισμό κοινωνικών δράσεων που αποσκοπούν στη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων, ώστε να ευδοκιμήσουν τα κοινά και οι πρακτικές και αξίες που παράγονται γύρω από αυτά.
-Την ανάπτυξη των κοινών ως ολοκληρωμένης βιώσιμης πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής πρότασης με απώτερο στόχο μία κοινωνία προσανατολισμένη στα κοινά.
-Την δημιουργία και διεύρυνση των υλικών όρων και διαδικασιών για την κοινωνική χειραφέτηση και ολοκληρωμένη ελευθερία του ανθρώπου.
Τι κάνουμε;
Η Συμμαχία των Κοινών δεν υποκαθιστά κανένα εγχείρημα αλλά αποτελεί σημείο συνάντησης και ενδυνάμωσης, δικτύων, εγχειρημάτων και κινημάτων. Είναι μια συμμαχία που μπορεί να προσθέτει και όχι να αφαιρεί σε ένα τολμηρό εγχείρημα υπέρβασης των υλικών, κοινωνικών και πολιτικών όρων που καθηλώνουν, οικοδομώντας την κοινή προοπτική και όραμα κόντρα στην απαισιοδοξία και τον «ρεαλισμό».
Επιθυμούμε την αυτόνομη οργάνωση μας, χωρίς αναθέσεις και αντιπροσωπεύσεις μέσω της:
-δημιουργίας ανοιχτού συντονιστικού της Συμμαχίας.
⁃δημιουργίας ανοικτών ομάδων εργασίας για διάφορες θεματικές επιδιώξεις (τόσο κατακόρυφων π.χ. θεματικών συστάδων, όσο και οριζόντιων π.χ. ομάδες νομικών θεμάτων, τεχνικής υποστήριξης, προβολής, κλπ).
⁃αξιοποίησης και χρήσης όλων των ήδη υφιστάμενων υποδομών των μελών της Συμμαχίας για την προώθηση των κοινών στόχων και την επίτευξη των δράσεων.
⁃διοργάνωσης τακτικών ανοιχτών συναντήσεων της Συμμαχίας με αντικείμενο την συζήτηση, την αλληλοενημέρωση, την δικτύωση, την παραγωγική σύμπραξη, τον προγραμματισμό και συντονισμό των πολιτικών και των παραγωγικών δράσεων της Συμμαχίας.
Πως μπορείς να συμμετέχεις;
Αν στην εργασία προτάσσεις την συνεργασία αντί για τον ανταγωνισμό.
Αν στις καθημερινές σου σχέσεις προτιμάς να μοιράζεσαι, αντί να αποκλείεις.
Αν επιθυμείς να διαθέτεις τις ικανότητές σου για το κοινό καλό.
Αν λειτουργείς με αλληλεγγύη προς τους άλλους.
Αν είσαι ενεργός πολίτης και θέλεις να συμμετέχεις στις αποφάσεις που σε αφορούν.
Αν έχεις βαθιά ανησυχία για την οικολογική κρίση και επιθυμείς έναν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής.
Αν πιστεύεις σε συλλογικές προσπάθειες για την επίλυση κοινών προβλημάτων. Αν έχεις απογοητευθεί από τις διαμεσολαβήσεις και θέλεις να πάρεις τα πράγματα στα χέρια σου.
Αν λοιπόν είσαι κάτι από τα παραπάνω, τότε είσαι και εσύ μέρος της λύσης.
Επικοινώνησε μαζί μας στις γενικές ή κατά τόπου συνελεύσεις μας, στα κοινωνικά εγχειρήματα όπου θα μας συναντήσεις, ή μέσω της ιστοσελίδας μας: http://www.commons.gr